Kedim Mama Yemiyor?
Son günlerde kedim mama yemiyor şikayeti ile gelen pek çok hasta sahibi mevut. Kedi mama yememesi, kedilerin mama reddetmesi ya da mamayı beğenmemesi gibi durumların birçok sebebi olabilir. Biz sizlere en yaygın olanlarını aşağıda açıklıyoruz.
Kedim Mama Yemiyor Sebepleri
İyi bir iştah kedinin genel sağlığının en önemli göstergesidir. Alışkanlıklarına ve rutinlerine bağlı bir canlı olan kedi mama yemeyi bıraktığında bunun çok önemli sebepleri olabilir. Bu davranış değişikliği genellikle basit bir seçicilikten daha fazlasıdır; bir şeylerin yanlış olabileceğinin önemli bir sinyalidir.
Kediler, aynı zamanda daha büyük hayvanlara av olan yırtıcılardan gelmektedir. Bu evrimsel geçmiş, onlara herhangi bir hastalık veya acı belirtisini gizlemek için güçlü, içgüdüsel bir dürtü kazandırmıştır. Vahşi doğada, zayıf veya savunmasız görünen bir hayvan kolay bir hedef haline gelir. Bu nedenle, evcil bir kedi, kendini iyi hissetmediğinde bile genellikle normal davranmaya, mırlamaya ve sevgi aramaya devam edecektir.
Kedim 24 Saatten Fazla Süredir Mama Yemiyor
Veteriner hekimlikte, kedilerde iştahsızlık için net ve tartışılamaz bir gerçek bulunur: eğer bir kedi 24 saatten fazla bir süredir tüm yiyecekleri reddettiyse, bir veterinerle iletişime geçme zamanı gelmiştir. Bu, aşırı tedbirden doğan keyfi bir zaman çizelgesi değildir; kedi vücudunun açlığa karşı benzersiz ve tehlikeli metabolik tepkisine dayanan klinik bir direktiftir.
24 saatlik sınır, erken müdahale için kritik bir pencere görevi görür ve bir veterinerin, bu tehlikeli metabolik zincirleme reaksiyon başlamadan önce anoreksinin altında yatan nedeni teşhis edip tedavi etmesine olanak tanır. Aciliyet sadece tavsiye niteliğinde değil, biyolojiktir. 48 veya 72 saat beklemek, riskte doğrusal bir artışı değil, kedinin durumu hızla kötüleşebileceği için üssel bir artışı temsil eder.
Mama Yemeyen Kediler
- Fazla Kilolu veya Obez Kediler: Bu kedilerin daha büyük yağ depoları vardır ve bu depolar, bir anoreksi dönemi sırasında mobilize edildiğinde karaciğeri daha hızlı bir şekilde bunaltabilir ve onları ciddi hepatik lipidoz geliştirme açısından önemli ölçüde daha yüksek bir riske sokar.
- Yavru ve Yaşlı Kediler: Bu kedilerin daha az fizyolojik rezervi vardır ve yemeyi bıraktıklarında dehidrasyon ve beslenme eksikliğinden çok daha hızlı bir şekilde kötüleşebilirler.
- Önceden Var Olan Rahatsızlıkları Olan Kediler: Diyabet veya böbrek hastalığı gibi hastalıklarla zaten mücadele eden kediler, yemeyi bıraktıklarında daha yüksek komplikasyon riskiyle karşı karşıya kalırlar.
Mama Yemeyen Kedi Ne Zaman Veterinere Götürülmeli?
Ayrıca, bazı durumlar 24 saat kuralını atlar ve acil veteriner bakımı gerektirir. İştah kaybına aşağıdaki belirtilerden herhangi biri eşlik ediyorsa, beklemeyin:
- Nefes almada zorluk, hızlı nefes alıp verme veya ağızdan soluma
- Aşırı uyuşukluk, halsizlik, yönelim bozukluğu veya bayılma
- Birden çok kez kusma veya sonuçsuz öğürme
- Sarılık belirtileri (derinin, diş etlerinin veya göz aklarının sararması)
- İdrar yapmadan kum kabında ıkınma, bu hayatı tehdit eden bir acil durumdur
- Saklanma, ses çıkarma veya dokunmaya agresif tepki verme gibi şiddetli ağrı belirtileri gösteren kedileri hemen bir veterinere götürmelisiniz.
Kedi Mama Yemiyorsa Neler Yapılabilir?
Hasta sahibi olarak en başta aşağıdaki tabloda verilenleri inceleyip kedinizi buna göre gözlemleyin. Her durumda veterinerinize başvurmaktan çekinmeyin.
| Gözlemlenenler | Ne Anlama Gelebilir? | Diğer Belirtiler | Önerilen Acil Eylem |
| Yemiyor + Artan Susama ve İdrar Yapma | Böbrek Hastalığı, Diabetes Mellitus | Kilo kaybı, uyuşukluk, küçük/sert dışkı, tatlı kokulu nefes (diyabet) | 24 saat içinde Veterinerle İletişime Geçin. |
| Yemiyor + Saklanma, Uyuşukluk, Sarı Diş Etleri/Gözler | Ciddi Karaciğer Hastalığı (ör. Hepatik Lipidoz) | Kusma, salya akması, hızlı kilo kaybı, dehidrasyon | Derhal Veteriner/Acil Bakım Arayın. |
| Yemiyor + Salya Akması, Ağzına Pati Atma, Kötü Nefes | Önemli Diş Ağrısı veya Ağız Hastalığı | Ağızdan kanama, mama düşürme, sadece bir tarafla çiğneme | Bir randevu için Veterinerle İletişime Geçin. |
| Yemiyor + Kusma ve/veya İshal | Gastrointestinal Bozukluk (ör. Pankreatit, IBD, Tıkanıklık) | Karın ağrısı (kambur duruş), kilo kaybı, uyuşukluk | 24 saat içinde Veterinerle İletişime Geçin. Kusma şiddetli veya sürekli ise, derhal bakım arayın. |
| Yemiyor + Hapşırma, Göz/Burun Akıntısı | Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu | Tıkanıklık, ateş, uyuşukluk | Bir randevu için Veterinerle İletişime Geçin. |
| Yemiyor + Yakın Zamanda Stres (ör. yeni evcil hayvan, taşınma) | Stres Kaynaklı Anoreksi | Saklanma, sosyal davranışta değişiklikler, anksiyete | Diğer nedenleri ekarte etmek ve yönetimi görüşmek için 24 saat içinde Veterinerle İletişime Geçin. |
| Yemiyor + Kum Kabında İdrar Olmadan Ikınma | İdrar Yolu Tıkanıklığı | Acı içinde ses çıkarma, cinsel organları yalama, uyuşukluk, kusma | Bu hayatı tehdit eden bir acil durumdur. Derhal bakım arayın. |
Kedi Yemek İstiyor Ama Yiyemiyor
“Sözde anoreksi”, bir kedinin mamasına yaklaştığı, hatta bir lokma almaya çalıştığı, ancak yemek yeme eylemi acı verici veya fiziksel olarak zor olduğu için durduğu veya geri döndüğü durumu tanımlar. Yemek yeme isteği mevcuttur, ancak fiziksel bir engel bunu önler. Bu genellikle bir veterinerin araştıracağı ilk olasılıklardan biridir, çünkü sıklıkla ağızdaki sorunlarla ilgilidir.
- Diş ve Ağız Hastalıkları: Bu, sözde anoreksinin en yaygın nedenlerinden biridir. Şiddetli periodontal hastalık, ağrılı diş etleri (gingivitis), diş çürüğü, sallanan dişler veya ağız enfeksiyonları gibi durumlar çiğnemeyi son derece acı verici hale getirebilir. Sahipleri, salya akması, ağzına pati atma, gözle görülür şekilde kanayan diş etleri, yemek yerken mama düşürme, ağzın sadece bir tarafıyla çiğneme veya olağanüstü kötü nefes gibi ipuçlarını fark edebilirler. Ağız kanserleri veya tümörleri de önemli ağrıya neden olabilir ve yemeyi engelleyebilir.
- Diğer Fiziksel Engeller: Sorun her zaman dişler değildir. Ağrı, güçlü çiğneme kaslarından veya çeneyi kafatasına bağlayan temporomandibular eklemden (TME) kaynaklanabilir. Yemek borusu iltihabı (özofajit) yutmayı acı verici hale getirebilir. Diğer durumlarda, gözün arkasındaki bir kitle veya apse çeneye baskı yapabilir veya bir sinir sistemi hastalığı çiğneme ve yutmanın karmaşık mekaniğini bozabilir.
Kedim Mama Yemiyor Sorusu İçin Diğer Sebepler
Yemek yemeye fiziksel bir engel ekarte edilirse, araştırma kedinin yiyeceğe olan zihinsel arzusunu kaybettiği “gerçek anoreksi”ye döner. Bu genellikle kedinin mide bulantısı, ağrı veya genel olarak kendini iyi hissetmemesine neden olan sistemik bir hastalıktan kaynaklanır.
- Gastrointestinal (GI) Bozukluklar: Sindirim sistemi boyunca herhangi bir yerdeki sorunlar, iştah kaybının güçlü bir nedenidir. Mide bulantısı birincil suçludur ve kedilerde dudak yalama, salya akıtma veya mama kabına ilgiyle yaklaşıp, koklayıp sonra uzaklaşma gibi karakteristik davranışlarla kendini belli edebilir. Yaygın GI sorunları arasında pankreatit (pankreas iltihabı), inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD), kabızlık, mide ülserleri veya ip veya plastik gibi yabancı bir cismin yutulmasından kaynaklanan bir tıkanıklık bulunur.
- Böbrek Hastalığı: Kronik böbrek hastalığı, özellikle yaşlı kedilerde son derece yaygındır. Böbrekler iflas ettikçe, kan dolaşımında toksik atık ürünler birikir ve bu da derin bir mide bulantısına ve genel bir halsizlik hissine neden olan bir üremi durumuna yol açar, bu da kedinin iştahını etkili bir şekilde ortadan kaldırır.
- Karaciğer Hastalığı: Karaciğer metabolizmanın merkezindedir ve herhangi bir işlev bozukluğu iştahı bastırabilir. Kolanjiyohepatit (karaciğer ve safra kanallarının iltihabı) gibi durumlar veya hepatik lipidozun etkileri, bir iştahsızlık kısır döngüsü yaratır.
- Endokrin Hastalıkları: Kontrolsüz diyabet, diyabetik ketoasidoz adı verilen ciddi bir komplikasyona yol açabilir, bu da şiddetli mide bulantısı ve anoreksiye neden olur. Hipertiroidizm, başlangıçta bazen iştah artışına neden olsa da, hastalık ilerledikçe iştah kaybına da yol açabilir.
- Bulaşıcı Hastalıklar: Kedi herpesvirüsü veya kalisivirüs gibi üst solunum yolu enfeksiyonları, bir kedinin koku alma duyusunu engelleyen burun tıkanıklığına neden olabilir. Koku, kedilerde iştahın birincil itici gücü olduğundan, mamalarını koklayamazlarsa genellikle yemezler. Kedi Panlökopeni (FPV) veya Kuş Gribi (H5N1) gibi daha ciddi sistemik enfeksiyonlar da iştah kaybını önemli bir klinik belirti olarak listeler.
- Kanser: Vücudun herhangi bir yerindeki kanser, çeşitli mekanizmalarla anoreksiye yol açabilir. Tümörler doğrudan ağrıya veya tıkanıklığa neden olabilir, ancak aynı zamanda sitokin adı verilen ve beyinde açlık hissini bastırmak için hareket eden iltihaplı maddeler de salgılayabilirler.
- Ağrı: İster akut (bir yaralanmadan) ister kronik (artritten) olsun, herhangi bir önemli ağrı kaynağı, yemek yemeyi bir kedi için düşük öncelikli hale getirecek kadar dikkat dağıtıcı olabilir.
- İlaç Yan Etkileri: Belirli antibiyotikler ve kemoterapi ajanları da dahil olmak üzere bazı ilaçlar, mide bulantısına veya iştahın geçici olarak azalmasına neden olabilir. Yakın zamanda yapılan aşılar da bir kedinin bir veya iki gün boyunca uyuşuk ve yemeğe ilgisiz hissetmesine neden olabilir.
Kedide Hepatik Lipidozu Olma İhtimali
Kedilerde anoreksinin potansiyel bir acil durum olarak tedavi edilmesinin birincil nedeni, hepatik lipidoz riskidir. Bu ciddi durum kedilere özgüdür ve yaşadıkları en yaygın karaciğer hastalığı türlerinden biridir. Bu süreci anlamak, neden hızlı veteriner müdahalesinin sadece tavsiye edilmekle kalmayıp, hayatta kalmak için gerekli olduğunu takdir etmenin anahtarıdır. Teşhis ciddi olsa da, agresif ve zamanında tedavi ile iyileşme prognozunun çok iyi olduğunu ve hayatta kalma oranlarının %90’a yaklaştığını bilmek önemlidir.
Hepatik lipidoz geliştiren bir kedi, son derece hasta görünecektir. Yiyecekleri tamamen reddetmenin yanı sıra, sahipleri bu temel klinik belirtilere dikkat etmelidir:
- Sarılık (İkterus): Bu, karaciğer fonksiyon bozukluğunun ayırt edici işaretidir. Karaciğer iflas ettikçe, bilirubin adı verilen bir maddeyi artık işleyemez, bu da vücutta birikerek belirgin bir sarı renk değişikliğine neden olur. Bu en kolay gözlerin beyazlarında, iç kulak kepçelerinin derisinde ve diş etlerinde görülür.
- Derin Uyuşukluk ve Depresyon: Kedi zayıf, içine kapanık ve hareket etmeye isteksiz olabilir.
- Kusma ve Salya Akması: Karaciğerin kandaki toksinleri filtreleyememesi nedeniyle mide bulantısı yaygın bir semptomdur.
- Hızlı Kilo Kaybı: Önemli ve hızlı kilo kaybı öyküsü, genellikle daha akut karaciğer yetmezliği belirtilerinden önce gelir.
- Dehidrasyon: Kedi yiyeceklerden sıvı almıyor ve içmek için çok midesi bulanıyor olabilir.
Kedilerde Hepatik Lipidozu Tedavisi
Hepatik lipidoz tedavisinin temel taşı, agresif ve acil beslenme desteğidir. Karaciğere iyileşme şansı vermek için açlık metabolik durumu tersine çevrilmelidir. Ancak, bu duruma sahip bir kedi yoğun bir şekilde mide bulantısı hisseder ve yiyeceğe karşı tam bir isteksizliği vardır; doğal davranışı saklanmak ve yemekten tamamen kaçınmaktır. Onu sadece lezzetli yiyeceklerle cezbetmek başarısız olacaktır ve bir şırınga ile zorla beslemek stresli, tehlikelidir (aspirasyon pnömonisi riski taşır) ve mama isteksizliğini daha da kötüleştirebilir.
Kedinin derin hastalığı ile vücudunun kaloriye olan çaresiz ihtiyacı arasındaki bu temel çatışma, bir beslenme tüpünün neden bakım standardı olduğunun sebebidir. Bu bir son çare değil, en insancıl ve etkili birincil tedavidir. Genellikle anestezi altında yapılan ağrısız bir işlemle, boynun yanından yemek borusuna (özofagostomi tüpü) küçük bir tüp yerleştirilir. Bu tüp, sahibinin özel, yüksek kalorili, yüksek proteinli bir sıvı diyeti doğrudan kedinin sindirim sistemine vermesini sağlar, ağzı ve yemeye karşı psikolojik isteksizliği atlar. Bu, karaciğerin kendini onarmaya başlaması için ihtiyaç duyduğu hayat kurtarıcı beslenmeyi, hasta bir kediyi yemeye çalıştırmanın günlük stresi ve mücadelesi olmadan sağlar.
Kedim Mama Yemiyor Çözümü – Sonuç
Bir kedinin yemek yemeyi reddetmesi, her zaman ciddiye alınması gereken sessiz ama güçlü bir sinyaldir. Genellikle, çok çeşitli potansiyel tıbbi, psikolojik veya çevresel nedenlerden kaynaklanan gizli bir sorunun ilk ve en görünür işaretidir. Kedinin benzersiz metabolizması ve hepatik lipidoz geliştirme riski nedeniyle, hızlı hareket etmek sadece tavsiye edilebilir değil, aynı zamanda esastır. 24 saat kuralı hayati bir kılavuz görevi görür: mamasız geçen tam bir gün, veterinere bir telefon etmeyi gerektirir.
Diğer Sıkça Sorulan Sorular
Kedim mama yemiyor ve kedilerde yemek yememe sorunu ile ilgili en çok sorulan sorular ve cevapları aşağıdadır.
Bu yazıyı beğendiniz mi? Fikirlerinizi önemsiyoruz. Lütfen düşüncelerinizi bizimle yorumlarda paylaşın.
Köpeğinizin Sağlığı İçin Bilmeniz Gerekenler: Köpeklerde İdrar Yolu Enfeksiyonları
Belki de son günlerde fark ettiniz: Tüylü dostunuz kapıya doğru daha sık koşuyor, bahçeye çıkmak için sabırsızlanıyor. Ya da eve…
Kedinin Karnı Şiş Ne Yapmalıyım?
Kedinin karnı şiş olması durumu ciddi ve potansiyel olarak kedinin hayatını tehdit eden bir sağlık sorununun işareti olabilir. Vakit kaybetmeden…
Muhabbet Kuşu Kaç Gün Susuz Kalabilir?
Muhabbet kuşu kaç gün susuz kalabilir sorusu birçok evcil hayvan sahibinin merak ettiği bir konudur. Peki bir Muhabbet Kuşu için…
Kedi Tırmığı Hastalığı Belirtileri, Tedavisi ve Korunma Yöntemleri
Kediler, oyunbaz tavırları ve sevgi dolu mırıltılarıyla hayatımıza neşe katan sadık dostlardır. Ancak en uysal kediler bile bazen yanlışlıkla tırmalayabilir…
Hayvan Büro Amirliği Numarası ve Bilgileri
Halk arasında “hayvan büro amirliği” şeklinde bir söylem oluşmuş olsa da bahse konu amirlik 2020 yılında çevreyi ve doğayı kirletenler…
- Blog | Kedi | Sık Sorulanlar
Evcil Hayvan Uçak Seyahati Yapabilir Mi? (Detaylı)
Evcil hayvan uçak seyahati ve yolculuğu için ülkemizde ve tüm dünyada belirlenmiş bazı kurallar mevcuttur. Kabinde evcil hayvan ve kargo…
Bu gönderide verilen tavsiyeler bilgilendirme amaçlıdır ve evcil hayvanlarla ilgili tıbbi tavsiye teşkil etmez. Evcil hayvanınızın durumunun doğru teşhisi için lütfen veterinerinizden randevu alın.
